Ajurweda to starożytny system medycyny wywodzący się z Indii, opierający się na przekonaniu, że zdrowie człowieka jest wynikiem równowagi trzech podstawowych energii życiowych, zwanych doszami. Są to Vata, pitta i kapha. Zrozumienie dosz jest kluczowe, by móc zadbać o swoje zdrowie, stosując odpowiedna dietę, styl życia oraz terapie ajurwedyjskie, które pomagają w utrzymywaniu równowagi pomiędzy tymi trzema doszami.
Czym są dosze w ajurwedzie
Dosze to subtelne siły, które regulują wszystkie procesy zachodzące w organizmie. Według ajurwedy każdy z nas ma unikalną kombinację trzech dosz, która określa odpowiedni typ konstytucyjny. Dominacja jednej lub dwóch dosz wpływa na nasz wygląd, osobowość, preferencje żywieniowe oraz tendencje zdrowotne. W ajurwedyjskim podejściu do zdrowia chodzi o to, aby wszystkie dosze były w równowadze, ponieważ tylko wtedy organizm funkcjonuje optymalnie, zapewniając mu dobrostan. Każda dosza ma swoje cechy, zarówno fizyczne jak i psychiczne. W zależności od dominacji poszczególnych dosz można określić, jak odpowiednio dbać o zdrowie , aby uzyskać równowagę energetyczną w organizmie.
VATA
To połączenie eteru i powietrza. Odpowiada za wszystkie procesy związanie z ruchem ciała, oddychanie i proces wydalania. Kontroluje dwie pozostałe dosze. To energia, która nadaje lekkość, elastyczność, ale także podatność na zmiany i niestabilność.
Cechy:
●Delikatna budowa ciała, osoba szczupła, raczej wysoka.
●Małe oczy, suche włosy.
●Sucha, szorstka skóra, pękające naczynka.
●Niechęć do zimna, zimne dłonie i stopy.
●Duża aktywność, to osoby lubiące ruch.
●Szybka mowa, gestykulacja.
●Kreatywność, dobra intuicja.
●Niezdecydowanie, nerwowość, to często osoby zmartwione, zaniepokojone, przerażone.
●Dominująca pamięć krótkotrwała.
●Osoby z dominującą vatą robią kilka rzeczy na raz, rzadko kończąc poprzednią do końca.
●Nieregularne odczuwanie głodu, szybki metabolizm.
●Skłonność do zaparć.
●Wrażliwość na bodźce zewnętrzne: hałas, dotyk, światło, barwy.
Tendencja do chorób:
●Osłabienie, utrata wagi.
●Biegunki, zaparcia, IBS, hemoroidy, polipowatość jelita grubego.
●Niestrawność, wymioty, wzdęcia, gazy, nagromadzenie toksyn w jelicie.
●Artretyzm, zapalenia stawów.
●Bóle gardła, zapalenie krtani, osłabienie głosu, migdałki.
●Suche włosy, skóra, kruche paznokcie.
●Lęki, nadpobudliwość, niepokój, bezsenność, depresja.
Zalecenia:
●Poszukiwanie spokoju i poczucia bezpieczeństwa.
●Unikać stresu psychicznego i pracy do późna w nocy.
●Unikać przemarznięcia, mrozu, surowej żywności i zimnych napojów.
●Jeść regularnie, szczególnie gotowane, ciepłe posiłki.
●Najlepszy smak dla vaty to słodki, słony i kwaśny.
●Unikać kawy w późnych godzinach popołudniowych.
●Drzemki wykonywać w godzinach kryzysowych między 14-18. Zasypiać do 22.
●Ograniczyć tv, komputer i telefon.
●Odpoczynek na słońcu, w ciepłym i przytulnym pomieszczeniu.
●Zalecane sporty: joga, tai chi, fitness, lekki bieg, jazda na rowerze.
●Zalecane masaże: rozgrzewające, nawilżające, przy użyciu ciepłych olejów - ajurwedyjski, szwedzki.
●Osoby z typem vata powinny codziennie wykonywać sobie masaże najlepiej wcześnie rano lub przed ciepłą kąpielą wieczorem.
●Zaleca się tez wykonywanie regularnych masaży profesjonalnych co najmniej 1 raz w miesiącu.
●Olej sezamowy, migdałowy.
●Olejki eteryczne: rozgrzewające i uspokajające takie jak: cynamon, piżmowiec, cyprys, drzewo sandałowe, jaśmin, róża.
PITTA
To połączenie ognia i wody. Odpowiada za ciepło w organiźmie, metabolizm i procesy trawienia, reguluje temperaturę ciała i kolor skóry. To dosza energiczna, ambitna, lecz może również prowadzić do nadmiernego temperametru i łatwego wybuchu.
Cechy:
●Średnia budowa ciała, umiarkowana masa ciała.
●Ciepła skóra, skłonność do potliwości.
●Duża sprawność fizyczna, ciało sportowca.
●Odczuwanie silnego głodu, dobre trawienie.
●Skłonność do jadania niesłużących produktów.
●Skłonność do luźniejszych stolców.
●Preferowanie zimnych potraw i napojów.
●Niechęć do upałów.
●Skłonność do znamion, piegów.
●Dobra pamięć.
●Osoby z dominującą doszą pitta mają bojowy charakter, często wchodzą w konfrontacje, bronią swoich racji.
●Są bardzo inteligentni, racjonalni i pragmatyczni.
●Charakteryzuje je dobre zorganizowanie, preferencje kierownicze, łatwość wypowiadania się.
●Niecierpliwość, złość, agresja, zdenerwowanie.
Tendencja do chorób:
●Często podwyższona temperatura cała i ciśnienie krwi.
●Częste stany zapalne i infekcje, choroby zapalne zatok.
●Zaburzenia trawienia, czynności wątroby.
●Wrzody, zgaga.
●Alergie, wysypki, łuszczyca, pieczenie skóry.
●Osłabienie wzroku.
●Nadmierna potliwość, problemy ze snem.
●Poczucie wyższości, egocentryzm z tendencją do działań manipulacyjnych.
●Niecierpliwość, drażliwość.
Zalecenia:
●Unikanie ostrych promieni słonecznych, stosowanie filtrów na skórę.
●Regularne pory posiłków o dobrej jakości, zmniejszenie tłustych, ciężkich, słonych i mocno przyprawionych potraw.
●Dobra atmosfera podczas spożywania posiłków.
●Pic dużo płynów.
●Między godzina 10-14 główny posiłek.
●Dbać o zapewnienie odpowiedniej ilości snu.
●Zalecany sport: bieganie, pływanie, wspinaczka, sporty wyczynowe.
●Korzystne są masaże bez użycia oleju lub wykorzystując jego bardzo małą ilość.
●Masaże na bazie olejów chłodzących: kokosowy, słonecznikowy, lawendowy.
●Olejki eteryczne: drzewo sandałowe, jaśmin, róża, fiołek, irys, lotos, lawenda, mięta.
KAPHA
To połączenie wody i ziemi. Odpowiada za budowę ciała, stabilność fizyczną, odporność. To dosza, która charakteryzuje się spokojem, opanowaniem i wytrzymałością, ale także tendencją do opóźnionego metabolizmu oraz łatwiejszemu odkładaniu się tłuszczu.
Cechy:
●Stabilna, ciężka budowa ciała, rozłożysta klatka piersiowa.
●Duża siła i wytrzymałość.
●Mocne, grube, często ciemne włosy.
●Przetłuszczająca się, gładka skóra.
●Powolne ruchy, wolne tętno.
●Niewielkie poczucie głodu, wolne trawienie.
●Osoby te są przyjazne, o spokojnym charakterze.
●Są rzetelne, cierpliwe, nie lubią zmieniać swoich nawyków.
●Potrafią współpracować, lubią prace w grupie.
●Nie lubią mokrej, deszczowej pogody.
●Powolne podejście do rzeczy, powolne rozumienie, dobra pamięć długotrwała.
●Głęboki, długi sen.
Tendencja do chorób:
●Niedoczynność tarczycy.
●Nadwaga, otyłość, zatrzymywanie wody.
●Cukrzyca, wysoki cholesterol.
●Nadciśnienie.
●Grypa, uczucie zimna, kaszel, katar, choroby płuc.
●Depresja.
●Ociężałość, senność.
Zalecenia:
●Unikać ciężkich, tłustych potraw.
●Lekka, ziołowa, ciepła dieta.
●Unikać sięgania po niezdrowe przekąski.
●Zredukować zbędny sen.
●Szukać nowych wyzwań i motywacji, by uniknąć stagnacji i apatii.
●Częste zmiany i różnorodność.
●Zalecany sport: bieg wytrzymałościowy, wioślarstwo, trening siłowy, podnoszenie ciężarów.
●Masaże o średniej intensywności, pobudzający, energetyczny, poprawiający krążenie: shiatsu, limfatyczny, ajurwedyjski.
●Oleje: sezamowy, imbirowy, gorczycowy.
●Ojelki eteryczne: jojoba, szałwia, cedr, sosna, piżmo, paczula, cynamon.
A jaki jest Twój typ organizmu…?
Zrozumienie swojej konstytucji dosza oraz utrzymanie ich równowagi jest kluczowe dla utrzymania zdrowia i dobrego samopoczucia.
