Fotostarzenie skóry i rola ochrony przeciwsłonecznej

Czym jest proces fotostarzenia skóry?
Promieniowanie UV, czyli czego powinniśmy się bać?
Mechanizmy uszkodzenia skóry przez promieniowanie UV
Jaka powinna być skuteczna ochrona przeciwsłoneczna?
Specjalistyczne zabiegi dla skór z objawami fotostarzenia
Rekomendowane produkty - na co warto zwrócić uwagę?

Proces starzenia się naszego organizmu, w tym i skóry, rozpoczyna się już od 20 roku życia. Mówimy wówczas o procesach biologicznych, związanych z aktywnością na poziomie komórkowym. Jest to czynnik wewnętrzny naszego organizmu. Drugim elementem jest fotostarzenie, a więc czynnik zewnętrzny. Jest on nieodzownie związany z naszą ekspozycją na promieniowanie ultrafioletowe. Ma on kluczowy wpływ na przyspieszenie i potęgowanie zmian związanych ze starzeniem się skóry.

Wczesne badania nad procesem fotostarzenia rozpoczęły się z początkiem XX wieku. Wówczas bardziej koncentrowano się na wpływie promieniowania słonecznego na poparzenia słoneczne. Wykryto również związek, że skóra osób narażonych na promieniowanie słoneczne jest w gorszej kondycji i szybciej się starzeje. To doprowadziło do rozwoju dalszych badań. W latach 50. XX wieku naukowcy odkryli różne spektra promieniowania i wyodrębnili znane nam do dziś UVA, UVB i UVC. W latach 60 odkryto biologiczny wpływ promieniowania na przyspieszenie procesu starzenia się skóry, degradację elastyny i kolagenu, wzrost przebarwień i plam, oraz odwodnienie skóry i powstawanie zmarszczek. W latach 70 wprowadzono pojęcie fotostarzenia, jako drugiego kluczowego procesu starzenia się człowieka. Od tego czasu wzmocniono badania w tym zakresie, doprowadzając do powstawania skutecznej ochrony przeciwsłonecznej i rozwijając technologie obrazowania skóry.

Czym jest proces fotostarzenia skóry?

Proces fotostarzenia skóry to po prostu ekspozycja na promieniowanie słoneczne (UV). Taki proces może rozpocząć się już w dzieciństwie, ponieważ uszkodzenia wywołane słońcem, kumulują się w skórze przez całe życie. W latach 60 XX wieku wprowadzono pojęcie fotostarzenia lub z angielskiego photoageingu. Proces ten wpływa na nas na poziomie przemian komórkowych, doprowadzając do trwałych i nieodwracalnych zmian w strukturach skóry.

Proces fotostarzenia się skóry przebiega według określonego mechanizmu i można go podzielić na 4 fazy:

1.Faza wczesna - delikatne, pierwsze zmarszczki oraz drobne przebarwienia skóry

2.Faza umiarkowana - rozszerzone pory, widoczne zmarszczki, większe skupiska melanocytów w postaci plam

3.Faza zaawansowana - głębokie bruzdy, zmarszczki, utrata jędrności skóry, widoczne plamy słoneczne (lentigo solaris)

4.Faza ciężka - pergaminowa i ścieńczona skóra, znaczna utrata objętości, głębokie bruzdy

Promieniowanie UV, czyli czego powinniśmy się bać?

W latach 50 XX wieku odkryto różne zakresy promieniowania ultrafioletowego UV. W latach 60 wskazano ich wpływ na DNA naszej skóry i proces fotostarzenia.

Wyróżniono wówczas UVA, UVB oraz UVC:

●UVA to promieniowanie dochodzące w 98% do ziemi. UVA nie jest również filtrowane przez chmury czy szyby. To promieniowanie o zasięgu fali 320-400 nm i docierające w głąb skóry nawet do 2 mm. Ryzyko: UVA jest odpowiedzialne za powstawanie wolnych rodników (reaktywne formy tlenu, ROS), które uszkadzają DNA, białka i lipidy w komórkach skóry. Jest głównym czynnikiem fotostarzenia, powodującym degradację kolagenu i elastyny, co prowadzi do zmarszczek, utraty jędrności i elastyczności skóry.

●UVB to promieniowanie najintensywniej działające w godzinach między 10.00 a 15.00 Jest filtrowane przez szyby czy warstwę chmur. To promieniowanie dociera w zakresie fal 280-320 nm a w głąb skóry na głębokość ok. 0,5 do 0,7 mm. Ryzyko: UVB jest bardziej energetyczne niż UVA i może powodować natychmiastowe uszkodzenia, takie jak rumień (zaczerwienienie) i poparzenia słoneczne. Długotrwała ekspozycja zwiększa ryzyko raka skóry.

●UVC jest promieniowaniem całkowicie pochłaniane przez warstwę ozonową i praktycznie nie ma wpływu na skórę. Dociera na głębokość ok. 0,01 mm. Ryzyko: W warunkach laboratoryjnych UVC może powodować uszkodzenia DNA i białek. W praktyce jednak, z uwagi na jego absorpcję przez atmosferę, nie stanowi zagrożenia dla skóry w normalnych warunkach ekspozycji na słońce.

Jak widać promieniowanie UVR ma ogromny wpływ na stan naszej skóry oraz jej zdrowie. Korzystając z kąpieli słonecznych oczywiście nie przejmujemy się wpływem słońca na naszą skórę. Destrukcyjny wpływ UVR (promieniowania słonecznego) jest wypadkową energii, długości fali, czasu ekspozycji i głębokości, na jaką dana fala penetruje w głąb skóry. Promieniowanie UVA dociera do skóry właściwej uszkadzając fibroblasty odpowiedzialne za produkcję kolagenu i elastyny oraz na warstwę podstawną, uszkadzając komórki rozrodcze naskórka, jak i włosów. Korzystając zatem ze słońca należy zwrócić uwagę na czas ekspozycji, godziny (zakresy), w jakich korzystamy ze słońca i oczywiście właściwą ochronę.

Mechanizmy uszkodzenia skóry przez promieniowanie UV

1. Stres oksydacyjny i wolne rodniki

●Promieniowanie UVA prowadzi do tworzenia ROS (reaktywne formy tlenu), które uszkadzają komórki skóry. Wolne rodniki atakują bowiem błony komórkowe, białka, lipidy i DNA, co prowadzi do przedwczesnego starzenia się skóry i potencjalnie do nowotworów.

2. Uszkodzenia DNA

●UVB powoduje bezpośrednie uszkodzenie DNA, co skutkuje tworzeniem dimerów tyminowych. Jeśli te uszkodzenia nie zostaną naprawione przez mechanizmy naprawy DNA, mogą prowadzić do mutacji genetycznych i rozwoju nowotworów skóry.

3. Degradacja kolagenu i elastyny

●Promieniowanie UVA degraduje fibroblasty, odpowiedzialne za tworzenie się kolagenu i elastyny, poprzez aktywację metaloproteinaz macierzy (MMP), co prowadzi do utraty jędrności i elastyczności skóry oraz powstawania zmarszczek.

4. Zapalne i immunosupresyjne działanie

●Promieniowanie UVB wywołuje reakcje zapalne w skórze, prowadzące do rumienia i oparzeń słonecznych. Ponadto, zarówno UVA, jak i UVB mogą wpływać na układ immunologiczny skóry, zmniejszając jej zdolność do zwalczania patogenów i uszkodzeń. Promieniowanie ma bowiem bezpośredni wpływ na tzw. komórki Langerhansa, czyli nasze komórki odpornościowe.

Jaka powinna być skuteczna ochrona przeciwsłoneczna?

Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna powinna zawierać w sobie stosowanie odpowiednich produktów, ale i działań, mających na celu uchronienie nas przed niekorzystnym wpływem promieniowania na naszą skórę.

●Wybieraj produkty z szerokim spektrum ochrony. Oznaczone jako „broad spectrum” (czyli szerokie spektrum), co oznacza, że chronią zarówno przed UVA, jak i UVB.

●Stosuj filtry o wysokim SPF. Zalecane jest użycie filtrów o SPF co najmniej 30, które blokują około 97% promieniowania UVB.

●Aplikuj odpowiednią ilość. Nałóż około 2 mg/cm² skóry, co przekłada się na około 30 ml (dwie pełne łyżki) na całe ciało.

●Ponawiaj aplikację. Nakładaj ponownie co 2 godziny oraz po kąpieli, poceniu się lub wytarciu ręcznikiem. Obecnie dostępne są w naszym gabinecie Yochi dedykowane mgiełki, które ułatwiają reaplikację.

●Używaj dodatkowych środków ochronnych. Kapelusze, okulary przeciwsłoneczne i szukanie cienia w godzinach szczytu nasłonecznienia (10:00-16:00).

Specjalistyczne zabiegi dla skór z objawami fotostarzenia

Zabiegi kosmetologiczne powinny przede wszystkim wzmocnić skórę i odbudować jej naturalne procesy ochronne. Zabiegi te powinny zostać ułożone i wykonane w pełen plan, który będzie uwzględniał działanie zarówno na poziomie naskórka, jak i głębszych warstw skóry.

Do rekomendowanych możemy wskazać na:

●Peelingi chemiczne - do zastosowania w okresie jesieni i zimy, kiedy nie ma już dużego nasłonecznienia. Warto zwrócić uwagę na X-peel (kwas glikolowy, cytrynowy, mlekowy, kojowy, salicylowy oraz hexylresorciol). X-peel ma działanie wybielające i rozjaśniające, neutralizujące wolne rodniki, wspomagające procesy przeciwstarzeniowe, stymulujące działanie fibroblastów do produkcji kolagenu i elastyny. Warto zabieg ten uzupełnić o podstawowe oczyszczanie wodorowe, które dodatkowo neutralizuje wolne rodniki i wspomaga procesy biologiczne komórek.

●Mezoterapia igłowa - dzięki podaniu dedykowanych preparatów śródskórnie, wspomagamy naszą skórę do odżywania, nawilżenia i regeneracji.

●Mezoterapia mikroigłowa - poprawia strukturę skóry, wzmacnia ją, zagęszcza, przez co zwężają się pory skórne. Zastosowanie odpowiednich preparatów na bazie peptydów, aminokwasów czy kwasu hialuronowego poprawia nawilżenie skóry i jej uszczelnienie na poziomie komórkowym.

●Terapie laserowe oraz IPL - terapie te działają w głębokich warstwach skóry, neutralizując toksyczne działanie promieni UVR. Powodują one wzmocnienie naczyń krwionośnych, lepsze zaopatrzenie skóry w tlen poprzez mikrokrążenie, wspomagają skórę w procesie odnowy struktur podporowych (kolagenu i elastyny), redukują przebarwienia i poprawiają kondycję cery.

Rekomendowane produkty - na co warto zwrócić uwagę?

Ważnym zadaniem produktów do ochrony przeciwsłonecznej jest oczywiście wysokość SPF. Tak, jak już pisaliśmy minimalnie powinien on wynosić 30SPF. Idealnym rozwiązaniem jest SPF 50. Już SPF 30 chroni w 97% przed promieniowanie UVB. Szukaj produktów mających zarówno ochronę przeciw UVA, jak i UVB. Dzięki temu masz pewność, że Twoja ochrona będzie skuteczna. Zawróć uwagę na to, aby produkty nie posiadały parabenów, SLS/SLES, olei mineralnych czy silikonów. Powodują one wysuszenie skóry, odwodnienie, ale i zapychanie porów skórnych, doprowadzając do różnych dermatoz.

Z proponowanych produktów możemy wskazać na:

Innowacyjna formuła pozwala na przyjemną i szybką aplikację. Filtry chroniące przed promieniowaniem UV zapewniają bardzo wysoką ochronę, a bezdotykowa aplikacja higienę. Jest to szczególnie ważne przy pielęgnacji skóry po zabiegach kosmetycznych, gdy jest ona podrażniona, a ochrona przeciwsłoneczna niezbędna np. po peelingach chemicznych. Produkt można stosować nawet do cery wrażliwej. W składzie mgiełki możemy znaleźć NNKT – składową cementu międzykomórkowego odpowiedzialnego za utrzymywanie szczelności bariery naskórkowej. Dzięki temu ograniczona jest przezskórna utrata wody, co prowadzi do wzrostu nawilżenia skóry oraz wzmocnienia jej funkcji ochronnej. Produkt można stosować na makijaż, nie bieli, nadaje subtelne rozświetlenie.

Specjalistyczny krem zapewniający bardzo wysoką ochronę przeciwsłoneczną. Przeznaczony do codziennej pielęgnacji skóry z tendencją do powstawania przebarwień. Polecany również do stosowania jako przedłużenie efektów złuszczających zabiegów profesjonalnych (peelingi chemiczne, laser). Dzięki zastosowaniu skutecznych składników rozjaśniających, takich jak heksylrezorcynol oraz ekstrakt z lukrecji, produkt wyrównuje koloryt skóry. Filtry zawarte w Depigment Cream SPF50+ zapewniają szerokie spektrum ochrony zarówno przed promieniowaniem UVB, jak i UVA. Zapobiegają one powstawaniu nowych przebarwień oraz pomagają chronić skórę przed objawami fotostarzenia.

Krem-baza, przeznaczony do kompleksowej pielęgnacji każdego rodzaju cery. Ultralekka, aksamitna formuła zapewnia subtelne rozświetlenie, wielowymiarową pielęgnację i perfekcyjną ochronę skóry przed promieniami UV. Unikalnego kompleksu łagodzi podrażnienia, zmniejsza zaczerwienienia wywołane podrażnieniem skóry oraz zapewnia przyjemny efekt kojący. Dodatek skwalanu przywraca gładkość, elastyczność i odpowiedni stopień nawilżenia. Po zastosowaniu kremu, cera jest optymalnie wygładzona, odżywiona i pełna blasku.

mgr Agnieszka Wiśniewska

Właściciel